Gnáthóga

Gnáthóga

Coillearnach tirim leathanduilleach

Is éard atá i gcoillearnach an Ghleanna Ghairbh ná limistéar mór coillearnach leathanduilleach leathnádúrtha comhdhéanta de Dhair (Quercus petraea) agus Cuileann (Ilex aquifolium), le mórán beith chlúmhach (Betula pubescens) agus Caorthann (Sorbus aucuparia). Tá beagán Iúr (Taxus baccata) ar fáil ann agus tá Caithne (Arbutus unedo) scaipthe ar fud na gcoillte. Tá go leor éagsúlachta ar scála beag i bhflóra na talún, lena n-áirítear fásra móinteach le Fraoch mór (Calluna vulgaris), giúnach mór (Luzula sylvatica) agus Fraochán (Vaccinium myrtillus). I measc na ngnáth-luibheanna coillearnaí tá fuinseagach (Circaea lutetiana), bainne caoin (Euphorbia hyberna), lus an tsagairt (Melampyrum pratense) agus lus mór (Digitalis purpurea).. I measc na raithneacha tá Raithneach Chrua (Blechnum spicant), speiceas saintréitheach de sheanchoillearnach darach, agus Raithneach chumhra (Dryopteris aemula).

Gné ar leith den choillearnach hipear-aigéanach seo is ea an fás saibhir caonaigh, léicin agus Raithneach choiteann (Polypodium vulgare agg.) ar na stoic agus brainsí de na léicin ar chrainn beithe.

Cé gur suíomh coillearnaí ársa é seo, bhí sé ina chuid d’eastát tráth agus tugadh isteach roinnt speiceas coimhthíocha freisin, ar nós Feá (Fagus sylvatica) agus Róslabhras (Rhododendron ponticum). Tá ionradh déanta ag an gceann deiridh ar chodanna den choillearnach, rud a chruthaigh fadhb thromchúiseach, ach, tá sé á bhaint go córasach.

Comhfhreagraíonn an choillearnach darach le hIarscríbhinn I de Threoir an AE maidir le Gnáthóga, Coillearnach seandarach.

Coillearnach fhliuch leathanduilleach leathnádúrtha

Tá coillearnach fhliuch le fáil feadh chodanna d’aibhneacha Cheann Rúscach agus an Ghleanna Ghairbh. Saileach is mó atá anseo (Salix cinerea subsp. oleifolia go príomha) agus beith chlúmhach, agus Fearnóg (Alnus glutinosa) le feiceáil go minic freisin. Faightear sraith shaibhir luibhe, le speicis shaintréitheacha cosúil le glasair choille (Ajuga reptans), Brómas Bréige (Brachypodium sylvaticum), airgead luachra (Filipendula ulmaria), cíb scartha (Carex remota), móinfhéar garbh (Deschampsia caespitosa) agus bodán coille ( Sanicula europaea). Bíonn tuilte sna haibhneacha go rialta, agus fágtar siolta laistigh de na coillearnacha.

Foraois bhuaircíneach

Ó na 1950idí go dtí na 1970idí, sular bunaíodh an Anaclann Dúlra, cuireadh buaircínigh mar chuid d’oibríochtaí foraoiseachta tráchtála. Tá an chuid is mó díobh bainte anois le go bhféadfaí coillearnach dhúchasach a athbhunú, ach tá paistí beaga de bhuaircíneacha fágtha. Is iad na príomhspeicis atá i láthair ná Sprús Sitceach (Picea sitchensis), Péine Albanach (Pinus sylvestris), learóg (Larix decidua) agus himlic iartharach (Tsuga heterophylla).

Aibhneacha agus sruthanna

Is í abhainn an Ghleanna Ghairbh an phríomhabhainn laistigh den suíomh. Is craobh-aibhneacha iad Abhainn Chom Earcáin agus Abhainn Cheann Rúscach. Bíonn an abhainn agus na sruthanna ag sreabhadh go tapa agus tá siad clochach. Tá Abhainn an Ghleanna Ghairbh neamhthruaillithe (luach Q 4-5).

Talamh Féaraigh

Tá limistéar féarach oscailte ar a dtugtar An Móinéar Mór san Anaclann Dúlra. Grádaítear an féarach ó fhliuch go tirim. Sna limistéir is fliche tá luachair (Juncus spp.) agus dathanna bándearga agus gorma an lusa síoda (Lychnis flos-cuculi) agus Giotán an odhrach bhallach (Succisa pratensis).

Cothaíonn na limistéir féaraigh níos tirime go leor neadacha seangán. Soláthraíonn na neadacha seangán micreaghnáthóg a thacaíonn lena fhlóra féin. I measc na speiceas atá i láthair tá tím chreige (Thymus praecox) agus athair thalún (Achillea millefolium).

Tailte portaigh: fraochmhá fliuch agus bratphortach

Tá cúpla bratphortach beag san Anaclann, agus sroicheann an mhóin doimhneacht roinnt méadar in áiteanna. San am a chuaigh thart baineadh úsáid as cuid de na portaigh chun móin a bhaint agus breosla a sholáthar do mhuintir an bhaile. Ní ghearrtar na portaigh a thuilleadh, áfach, agus tá an bratphortach á athghiniúint. I measc na speiceas atá i láthair tá Fraoch Mór (Calluna vulgaris), fionnán (Molinia caerulea), raideog (Myrica gale), ceannbhán (Eriophorum spp.), fraoch naoscaí (Erica tetralix), fraoch cloigíneach (Erica cinerea), néalfartach (Potentilla erecta), cíbleach(Carex spp) agus sfagnam.

Carraig nochta

Cosúil leis na seanchrainn darach, tá go leor de na carraigeacha clúdaithe le fásra glas méith de chaonaigh agus de léicin. Tá planda amháin ar na carraigeacha a bhfuil cuma chaonaigh air, is é sin an raithneach shreabhnach (Hymenophyllum sp.). Is iad gnáthphlandaí na gcarraigeacha seo sa choill ná Cabáiste an mhadra rua (Saxifraga spathularis), mórán giobach (Saxifraga hirsuta), Slat Óir (Solidago virgaurea) agus cornán caisil (Umbilicus rupestris).

Bainistiú Caomhantais

Ceann de na príomhcheisteanna bainistíochta ná an Róslabhras (Rhododendron ponticum) a rialú. Thug an Tiarna Bantry an speiceas coimhthíoch seo isteach san ochtú céad déag agus d’éirigh sé thar a bheith ionrach, ag déanamh ionradh ar go leor de na coillearnacha. Caitheann sé scáth trom a shochtann plandaí dúchasacha agus ar an gcaoi sin cuireann sé cosc ar athghiniúint coillearnaí. Ó ainmníodh an Anaclann Dúlra in 1991 tá iarrachtaí ar siúl chun an róslabhras a bhaint agus aon ath-inmhíolú a rialú. Go dtí seo tá an chuid is mó den róslabhras aibí glanta amach as 300 heicteár den Anaclann Dúlra, ach leantar den chothabháil agus baintear na síológa. Táthar ag dul i ngleic freisin le speicis choimhthíocha eile, amhail buaircínigh a dhéanann athshíolú.

Glanadh limistéir mhóra de bhuaircíneacha le 10 mbliana anuas. Tá deis á thabhairt do na limistéir a réitíodh filleadh ar choillearnach leathanduilleach trí phróiseas athghiniúna nádúrtha, arna fhorlíonadh in áiteanna trí dhair óga a fhástar as dearcáin de bhunáitíocht áitiúil a chur agus a fhástar i modúil i bpolatholláin atá suite i bPáirc Náisiúnta Chill Airne. Tá na leibhéil athghiniúna go maith, mar gheall ar leibhéil ísle ainmhithe féaraigh (i gcodarsnacht le Páirc Náisiúnta Chill Airne áit a bhfuil athghiniúint lag mar gheall ar an líon mór fianna, caoirigh agus gabhar).

Is comhpháirt coillearnaí an-tábhachtach é adhmad marbh agus mar sin fágtar aon chrainn tite ag lobhadh in situ. Má tá na crainn contúirteach (m.sh. feadh na mbóithre) déantar na géaga íochtaracha a bhaint agus fágtar adhmad marbh ina sheasamh nó cruthaítear carn lomán. Radharc ar Loch Downy tríd na crainn péine.

Cruthaíodh roinnt gnáthóg, agus tógadh loch nua i mí Mheán Fómhair 2005. Tá an Anaclann Dúlra ina óstach ar shnáthaid mhór fíor-annamh, an smaragaid umha-dhaite, agus rinneadh an loch a thochailt chun gnáthóg bhreise a sholáthar don speiceas. I mí an Mheithimh 2006, chonacthas ceann fireann fásta agus i samhradh 2008 taifeadadh smaragaid umha-dhaite ag pórú ag an loch nua. Cruthaíodh gnáthóg freisin do chrú-ialtóga beaga, agus tá fara geimhridh (hibernacula) á tógáil in aice le fara samhraidh atá ann cheana féin. Chuir Iontaobhas Fiadhúlra Vincent roinnt boscaí ialtóg ar bun agus cuireann siad seo áit ar fáil do speicis eile ialtóg.

Bhí féarach neamhfheabhsaithe an Mhóinéir Mhóir á innilt go traidisiúnta, rud a chuidigh le héagsúlacht bláthanna a choinneáil. Mar gheall ar an easpa leasacháin nó treabhadh tá na neadacha iomadúla seangán in ann maireachtáil. Faoi láthair tá an féarach á innilt ag tréad beag eallach Chiarraí, pór dúchasach, atá mar chuid de thréad orgánach Pháirc Náisiúnta Chill Airne.